سامانه شمیم

جی پی اس شمیم : به گیرنده مولتی فرکانس می گویند که با اتصال به سامانه شمیم و دریافت تصحیات موقعیت املاک و اراضی را در سیستم مختصات یو تی ام ثبت و ضبط می کند. جی پی اس شمیم در تهیه نقشه های یو تی ام برای امور ثبتی و نقشه برداری کاربرد دارد.

سامانه شمیم چیست؟

سامانه شمیم توسط سازمان ثبت اسناد و املاک راه اندازی شده است که با سیستم یو تی ام تفاوت دارد. سیستم یو تی ام یک سیستم جهانی است اما جی پی اس شمیم یک سیستم ملی است. این دو سیستم کاربرد های مختص به خود را دارند که هر دو برای امور مربوط به اخذ سند تک برگی از اداراه ثبت  الزامی هستند. مهندسین نقشه برداری بای خرید جی پی اس شمیم با عنوان دستگاه روور اقدام به اتصال به سامانه شمیم نموده و مختصات یو تی ام دریافت می کنند.

از ابتدای سال ۹۵ طرح امکان سنجی و مطالعاتی شمیم (شبکه ملی یکپارچه مالکیت) توسط جی پی اس شمیم  آغاز شد که با بررسی‌های به عمل آمده از نقشه‌ها و عکس‌های هوایی  و با توجه به پارامترهایی همچون وسعت و موانع ارتفاعی (کوه‌ها و ساختمان‌های بلند و دکل‌های مخابراتی) پیاده سازی با نصب انتن مربوط به ایستگاه مرجع بر روی ساختمان اداره ثبت  آغاز شد و با پیگیری های به عمل آمده آنتن مربوطه بر روی ساختمان اداره کل نصب و راه اندازی شد.

سامانه شمیم در کاداستر

سامانه شمیم بر اساس قانون حد نگار و آیین نامه مصوب و به منظور تثبیت اراضی تحت تولیت ادارات دولتی با صدور اسناد کاداستری، استاندارد سازی عملیات تهیه نقشه های کاداستری و یکپارچه سازی عملیات اجرایی مربوطه در سطح  و جلوگیری از بروز تداخل و تعارض در صدور اسناد و تزاحم حاصله تشکیل شد. شمیم در حقیقت چیزی فراتر از یک شبکه از ایستگاه های ثابت  GNSS است. این سامانه ترکیبی از ایستگاه های، نقشه شمیم واحد های ثبتی و گیرنده های روور توزیع شده بین آنها، زیر ساختهای سخت افزاری، شبکه و نیروی انسانی، مدیریت کاربران، نظارت و پشتیبانی از سیستم، نرم افزار های مدیریت کاربران، نرم افزار های واسط جهت صدور سند مالکیت و دستور العمل ها و شیوه نامه های اجرایی است.

پس از استقرار ایستگاه های دائمی و انجام محاسبات اولیه و توزیع روور ها بین نقشه شمیمان واحد های ثبتی وآموزش آنها و تعریف دسترسی ها و نصب نرم افزار های لازم، نقشه شمیمان می توانند در سیستم شمیم اقدام به برداشت حدود املاک کنند. یکی از مزایای استفاده از سامانه شمیم  این است که این سیستم به صورت خودکار اجازه ورود قطعاتی که به درستی برداشت نشده اند را نمی دهد و این مهم یکی از نقاط قوت استفاده از شمیم است.

مطابق ماده ۹ کلیه دستگاه ها مکلف هستند تمام مستندات و اطلاعات توصیفی املاک متعلق به خود یا تحت اداره خود از جمله مشخصات ثبتی، کاربری نام بهره بردار و نقشه های مختصات جغرافیایی املاک مذکور را با رعایت جنبه های امنیتی حداکثر ظرف مدت دو سال از تاریخ لازم الاجراء شدن این قانون تهیه کرده و جهت صدور سند مالکیت حدنگار در اختیار سازمان قرار دهند. این شبکه با قرائت‌های اولیه در ایستگاه‌های دائمی راه اندازی و با پوشش کامل در سطح هر استان، امکان عملیات تحدید حدود املاک و تکمیل نقشه کاداستر را با دقت بالا فراهم آورده و از تداخل و تعارض بین املاک با استفاده از تعیین موقعیت دقیق در سیستم‌های مختصات جهانی جلوگیری بعمل می آورد.

مزیت سامانه شمیم

با اجرای طرح شبکه شمیم  از هزینه های مراحل ثبت و نگهداری اسناد ثبتی کاسته می‌شود. طرح سامانه شمیم گام بزرگی در راستای تهیه نقشه های ارتفاعی مسطحاتی با سرعت بالا است که دقت سندهای صادره را بالا خواهد برد. از مزایای طرح شمیم ایجاد شبکه ملی نقشه شمیم است، که از این پس تمامی ارگان ها و سازمان ها می توانند به جهت دقت بالای سیستم با ارتباط با این شبکه نقشه دقیق تهیه نمایند، که دارای دقت مطالعاتی بسیار بالایی است و به جهت آنلاین بودن و داشتن سیم کارت روی دستگاه های سیار اطلاعات و مختصات به صورت آنلاین به مرکز ارسال می گردد.

اهداف سامانه شمیم

از اهداف عمومی کارهای مطالعاتی ژئودینامیکی و زمین شناسی میکروژئودوی و مطالعات جابجایی گسل و سدها و سازه های بزرگ می باشد. همچنین نقشه های دقیق مسطحاتی و کاداستر با دقت زیر ۵ سانتیمتر است که به صورت همزمان است که با تحویل دستگاه‌های روور (سیار) در سطح استان به تعداد نقشه شمیمان، به سرعت نقشه شمیمی افزوده خواهد شد. که با برنامه های دقیق و از پیش تعیین شده بتوان به اهداف ماده ۹ و ۱۰ قانون حدنگار برسیم. از مزایای این سامانه این است که تثبیت موقعیت املاک  در کاداستر دقیق تر و صحیح تر خواهد شد. و باعث جلوگیری از تداخل و تعارض املاک می گردد. و در عمل استقرار پلاک های ثبتی در موقعیت جهانی صحیح تر خواهد بود. و سامانه جامع املاک و کاداستر دقیق تر، مطمئن تر و جامع ترخواهد بود. و نقش مهمی در اجرای بهینه قانون کاداستر و حد نگاری دارد.

با استفاده از اطلاعات این شبکه از این پس کلیه نقشه‌ها در یک سیستم مختصات واحد تهیه و وارد بانک اطلاعاتی خواهد شد در نتیجه مسائلی از قبیل تداخل بین نقشه ها از بین خواهد رفت. از مزایای دیگر این روش، استفاده از آن در مواقع بحران از جمله سیل، زلزله و جنگ است. که با از بین رفتن حد فاصل بین املاک  و پلاک های ثبتی، میتوان از اطلاعات و مختصات دقیق و مطمئن روش فوق، حد فاصل و موقعیت املاک را با دقت بسیار بالایی احیاء نمود و از هرگونه تضییع حقی جلوگیری کرد. در این شبکه تحدید حدود املاک در سیستم مختصات جهانی با دقت بالا و به‌صورت لحظه‌ای انجام می‌شود و درنتیجه اسناد مالکیت کاداستری  با دقت بسیار بالا صادر می‌شود.

جی پی اس شمیم در نقشه برداری

با اجرای این طرح امکان استفاده کاربران ثبتی و افراد ذیصلاح از سرویس ها و خدمات این طرح با بهره گیری از گیرنده های GNSS فراهم خواهد شد و کاربران می توانند عوارض و گوشه ها املاک  را با دقت مناسب برداشت و تصیحات لازم را از سامانه مربوط دریافت نمایند. با استقرار این شبکه در تکمیل طرح کاداستر خصوصا کاداستر زراعی و روستایی تسریع می گردد. املاکی که با استفاده از شمیم ثبت و صدور سند می‌شود در صورتی که به هر علتی حدود آنها در طبیعت از بین برود یا مورد تجاوز دیگران قرار گیرد با دقت سانتی‌متر قابل پیاده‌سازی دوباره است و حقوق مالکان با توجه به ثبت مختصات گوشه‌های املاک   در بانک کاداستر هر استان نزد سازمان ثبت اسناد و املاک کشور حفاظت می‌شود.

همچنین از دیگر مزیت‌های راه اندازی این سامانه جلوگیری از هرج و مرج‌های مالکیتی پس از حوادث غیرمترقبه است و چنانچه از این پس با وقوع بلایای طبیعی مانند سیل، زلزله و نظایر آن، حدود املاک  از بین برود، شبکه شمیم از بسیاری از نابهنجاری ها در این حوزه جلوگیری خواهد کرد. بنابراین با مشخص شدن محدوده املاک بسیاری از تعارضات املاک و مشکلاتی که در حال حاضر در خصوص محدوده املاک وجود دارد رفع می‌شود. امیدواریم این طرح علاوه ‌بر اینکه سبب کاهش دعاوی ملکی شود، گام بزرگی به‌ منظور تهیه نقشه‌های ارتفاعی مسطحاتی با سرعت بالا باشد که دقت سندهای صادره را بالا خواهد برد. چراکه اختلافات ملکی ناشی از ایرادهای سندی همیشه در ایران یکی از چالش های بزرگ بوده است.

دقت جی پی اس سامانه شمیم

مختصات شمیم یا به عبارتی همان شبکه موقعیت یابی یکپارچه مالکیت ها می باشد. مختصات شمیم برای نقشه شمیمی کاداستر بادقت ۵ سانتیمتری است. مختصات شمیم با ارتباط با ایستگاه های ثابتی که توسط سازمان ثبت املاک کشور  مشخص شده و برداشت فوری که با ارتباط اینترنتی دستگاه های متحرک (Rover) و با اجرای قانون حدنگار و یکپارچه سازی نقشه های کلی انجام می گیرد. این سیستم سبب گردیده است که تمامی املاک و اراضی کشور در یک سیستم مختصاتی یکپارچه ثبت گردند. در اصطلاح هیچ ملک یا زمینی با ملک یا زمین دیگری هم پوشانی معنادار نداشته و بصورت کاملا مجزا جانمایی گردد. همچنین شمیم ضمن تدقیق اطلاعات مکانی املاک، زیرساختی برای توسعه استفاده از فن آوری های ماهواره ای در سطح کشور نیز تاثیرگذار است.

مختصات شمیم ترکیبی از موارد ذیل می باشد

1. ایستگاه های دایمی
2. نقشه شمیمان واحد های ثبتی
3. گیرنده های روور توزیع شده بین آنها
4. زیر ساختهای سخت افزاری
5. شبکه و نیروی انسانی
6. مدیریت کاربران
7. نظارت و پشتیبانی از سیستم
8. نرم افزار های مدیریت کاربران
9. نرم افزار های واسط جهت صدور سند مالکیت
10. دستور العمل ها و شیوه نامه های اجرایی

ایستگاههای سامانه شمیم

شایان ذکر است، پس از استقرار ایستگاه های دائمی کورس و انجام محاسبات اولیه و توزیع روور ها بین نقشه شمیمان واحد های ثبتی وآموزش آنها و تعریف دسترسی ها و نصب نرم افزار های لازم، نقشه شمیمان  می توانند در سیستم شمیم اقدام به برداشت حدود املاک نمایند. یکی از مزایای استفاده از شمیم عدم اجازه خودکار این سیستم برای ورود قطعاتی که به درستی برداشت نشده است. مورد فوق الذکر یکی از نقاط قوت استفاده از شمیم  است.

گفتنی است، استفاده از این سیستم نه تنها از ورود داده های هندسی غیر دقیق جلو گیری میکند، که خطاهای احتمالی موجود را نیز اصلاح می نماید. این شبکه با قرائت‌های اولیه در ایستگاه‌های دائمی ا راه اندازی و با پوشش کامل در سطح استان، امکان عملیات تحدید حدود املاک و تکمیل نقشه کاداستر را با دقت بالا فراهم آورده و از تداخل و تعارض بین املاک با استفاده از تعیین موقعیت دقیق در سیستم‌های مختصات جهانی جلوگیری بعمل می آورد. برای راه اندازی شبکه طرح امکان سنجی و مطالعاتی شمیم(شبکه ملی یکپارچه مالکیت) در این  هر استان قریب به ۲ میلیارد ریال هزینه شده است  با اجرای طرح شبکه شمیم از هزینه های مراحل ثبت و نگهداری اسناد ثبتی کاسته می‌شود.

کاربرد جی پی اس شمیم

با استفاده از اطلاعات این شبکه از این پس کلیه نقشه‌ها در یک سیستم مختصات واحد تهیه و وارد بانک اطلاعاتی خواهد شد در نتیجه مسائلی از قبیل تداخل بین نقشه ها از بین خواهد رفت. در این شبکه تحدید حدود املاک  در سیستم مختصات جهانی با دقت بالا و به‌صورت لحظه‌ای انجام می‌شود و درنتیجه اسناد مالکیت کاداستری با دقت بسیار بالا صادر می‌شود. املاکی که با استفاده از شمیم ثبت و صدور سند می‌شود در صورتی که به هر علتی حدود آنها در طبیعت از بین برود یا مورد تجاوز دیگران قرار گیرد با دقت سانتی‌متر قابل پیاده‌سازی دوباره است و حقوق مالکان با توجه به ثبت مختصات گوشه‌های املاک  در بانک کاداستر استان نزد سازمان ثبت اسناد و املاک کشور حفاظت می‌شود.

با مشخص شدن محدوده املاک  بسیاری از تعارضات املاک و مشکلاتی که در حال حاضر در خصوص محدوده املاک وجود دارد رفع می‌شود. این طرح علاوه ‌بر اینکه سبب کاهش دعاوی ملکی می‌شود، گام بزرگی به‌ منظور تهیه نقشه‌های ارتفاعی مسطحاتی با سرعت بالا است که دقت سندهای صادره را بالا خواهد برد. به گزارش روابط عمومی سازمان نقشه‌برداری کشور، در راستای همکاری بین این دو سازمان مختصات ۱۴۳ ایستگاه سامانه شمیم سازمان ثبت اسناد و املاک کشور در چندین بازه زمانی به روز رسانی و در چارچوب مختصات مرجع جهانی ITRF۲۰۱۴ و همچنین در مبنای مسطحاتی ملی IRGD۲۰۱۰ محاسبه و ارائه شده است.

روش کار جی پی اس شمیم

برای محاسبه مختصات ایستگاه‌های سامانه شمیم  در چارچوب مختصات مرجع جهانی ITRF۲۰۱۴، از نرم‌افزار GAMIT/GLOBK نسخه ۱۰.۷ با اتصال به ۱۶ ایستگاه جهانی IGS و ایستگاه‌های شبکه دائمی ژئودینامیک و GNSS ایران استفاده شده است.

همچنین محاسبه مختصات ایستگاه‌های سامانه شمیم در مبنای مسطحاتی ملی از استراتژی مشابه نحوه تعیین مختصات ایستگاه‌های شبکه‌های مبنایی کشور در مبنای مسطحاتی ملی به کار گرفته شده است. در این روش مختصات نقاط در مبنای مسطحاتی ملی با اعمال پارامترهای ترانسفورماسیون و مدل تغییر شکل منطقه به مختصات حاصل از پردازش داده‌ها در چارچوب مختصاتی مرجع ITRF با استفاده از نرم‌افزار علمی GAMIT/GLOBK تعیین می‌شود.

شبکه ایستگاه‌های دائمی ژئودینامیک و GNSS سازمان نقشه‌برداری کشور در سال ۱۳۸۳ ایجاد و فاز اول آن شامل ۱۰۶ ایستگاه در اوایل دی ماه ۱۳۸۵ به بهره‌برداری رسید. در سال ۱۳۹۲ سازمان نقشه‌برداری کشور، فاز دوم تکمیل شبکه ایستگاه‌های دائمی تکمیل و گزارش مربوط به نتیجه پردازش جدید ۱۲۵ ایستگاه این شبکه را در چارچوب مختصات ITRF۲۰۱۴ ارائه داد.

یکی از مهم‌ترین وظایف سازمان نقشه‌برداری کشور به عنوان نهاد سیاستگذار در امر تهیه نقشه و اطلاعات مکانی، ایجاد، حفظ و گسترش شبکه‌های مبنایی به عنوان چارچوب مرجع ملی برای تهیه نقشه‌های قابل اتصال از مناطق مختلف کشور، انجام پروژه‌های نقشه‌برداری، عمرانی، اکتشافی و بسیاری دیگر است. از این رو سازمان نقشه‌برداری کشور از گذشته اقدام به ایجاد و گسترش شبکه‌های مبنایی ژئودزی، ترازیابی دقیق و گرانی‌سنجی با دقت و درجات مختلف در سطح کشور کرده است، به‌طوریکه امروزه تمامی نقشه‌ها و پروژه‌های نقشه‌برداری کشور با اتصال به این نقاط مبنایی تهیه می‌شوند.